Με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, όλοι οι γονείς εφοδιάζουν τα παιδιά τους με τα απαραίτητα για τις ανάγκες του σχολείου(τσάντες, μολύβια, τετράδια, βοηθήματα, φόρμες, αθλητικά παπούτσια κλπ). Όλα έτοιμα για να διευκολυνθεί όσο γίνεται περισσότερο η παρουσία του παιδιού μας στο σχολείο.
Πρώτη μέρα και όπως είπαμε είναι όλα στη θέση τους. Το παιδί έχει ξυπνήσει, είναι ντυμένο, χτενισμένο, περιποιημένο και η τσάντα έτοιμη από το προηγούμενο βράδυ. Ώρα να φεύγουμε… ή μήπως όχι;; Είναι όντως όλα έτοιμα; Μήπως μας έχει διαφύγει κάτι; Είναι μόνο αυτά που χρειάζεται το παιδί μας για να προετοιμαστεί για το σχολείο και τις ανάγκες του; Η απάντηση είναι όχι. Έχουμε ξεχάσει κάτι πάρα πολύ σημαντικό, ίσως το σημαντικότερο όλων: μια στάση στο τραπέζι για πρωινό.
Η παράλειψη του πρωινού πέρα από την πείνα που αργά ή γρήγορα θα χτυπήσει την πόρτα μπορεί να έχει και μεταβολικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα στα παχύσαρκα παιδιά. Συνδέεται με υψηλότερη γλυκόζη νηστείας και υψηλότερη χοληστερόλη σε σχέση με εκείνα τα παιδιά που δεν παραλείπουν το πρωινό τους. Τα πιο αξιόπιστα δεδομένα σήμερα υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση πρωινού επηρεάζει τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα κατά τη δημιουργία και την ανάκληση της μνήμης και κατά τον χειρισμό σύνθετων απαιτητικών πληροφοριών. Με λίγα λόγια το παιδί μπορεί να αποδώσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, όταν έχει καταναλώσει ένα θρεπτικό και πλήρες πρωινό. Ένα παράδειγμα ιδανικού πρωινού για ένα παιδί ή έναν έφηβο θα ήταν ένα ποτήρι γάλα, 1-2 φέτες ψωμί με μέλι ανάλογα με την ηλικία και 1 φρούτο ή 1 μικρό ποτήρι φρέσκος χυμός.
Φυσικά υπάρχουν γονείς που μπορεί να πουν «το δικό μου το παιδί δεν υπάρχει περίπτωση να φάει τίποτα από αυτά, στην καλύτερη περίπτωση λίγο κακάο ή δημητριακά με σοκολάτα». Το κάθε παιδί έχει τις δικές του συνήθειες και προτιμήσεις, οπότε για αρχή επιλέγουμε ένα πρωινό που να είναι πιο κοντά στις προτιμήσεις του παιδιού μας. Σαφέστατα δεν συστήνω δημητριακά με σοκολάτα ή κακάο για πρωινό. Η επιλογή αυτή είναι αναγκαστική, γιατί το κάτι για πρωινό είναι πολύ καλύτερο από το καθόλου πρωινό. Κατόπιν, βήμα βήμα με πολύ υπομονή και επιμονή θα κατορθώσουμε να βελτιώσουμε αυτές τις συνήθειες.
Αν η κατανάλωση πρωινού αποτελεί ένα ξεκίνημα με τις καλύτερες προϋποθέσεις για το παιδί, το κολατσιό κατά τη διάρκεια του σχολείου αποτελεί συνέχεια της καλής αρχής που κάναμε το πρωί. Το κολατσιό που δίνουμε στο παιδί μας, λειτουργεί κάτι σαν ανεφοδιασμός που θα διατηρήσει την ορθή κρίση και την απόδοση σε σταθερά επίπεδα και δεν θα πλήξει τη λειτουργική ικανότητα του εγκεφάλου. Προτιμούμε σπιτικά σνακ όπως σπιτικές πίτες ή σάντουιτς με τυρί και άπαχη γαλοπούλα που να συνοδεύονται απαραιτήτως από ένα φρούτο. Ακόμα και οι μητέρες που δεν έχουν χρόνο να ετοιμάσουν το κολατσιό από το σπίτι, είναι σημαντικό να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους να κάνουν τις σωστότερες επιλογές από το κυλικείο.
Η τήρηση των δυο αυτών γευμάτων σε πρώτη φάση και στη συνέχεια η υιοθέτηση ενός γενικότερου υγιεινού τρόπου διατροφής, εξασφαλίζει τη βέλτιστη ψυχική και συμπεριφοριστική απόδοση. Αντιθέτως, η κακή διατροφική κατάσταση επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία και τη συμπεριφορά των παιδιών και των εφήβων.
Βιβλιογραφία
1. Breakfast is important. The Journal of Pediatrics. November 2012;161: 5:A1. Stephen R. Daniels.
2. The Association between Skipping Breakfast and Biochemical Variables in Sedentary Obese Children and Adolescents. The Journal of Pediatrics
2012;161:5:871-874, Ismael F. Freitas Júnior, PhD, Diego G.D. Christofaro, PhD, Jamile S. Codogno, PhD, Paula A. Monteiro, MSc, Loreana S. Silveira, MSc, Rômulo A. Fernandes, PhD
3. Effects of diet on behaviour and cognition in children, British Journal of Nutrition2004; 92: 227-S232, France Bellislea1 c1
Πρώτη μέρα και όπως είπαμε είναι όλα στη θέση τους. Το παιδί έχει ξυπνήσει, είναι ντυμένο, χτενισμένο, περιποιημένο και η τσάντα έτοιμη από το προηγούμενο βράδυ. Ώρα να φεύγουμε… ή μήπως όχι;; Είναι όντως όλα έτοιμα; Μήπως μας έχει διαφύγει κάτι; Είναι μόνο αυτά που χρειάζεται το παιδί μας για να προετοιμαστεί για το σχολείο και τις ανάγκες του; Η απάντηση είναι όχι. Έχουμε ξεχάσει κάτι πάρα πολύ σημαντικό, ίσως το σημαντικότερο όλων: μια στάση στο τραπέζι για πρωινό.
Η παράλειψη του πρωινού πέρα από την πείνα που αργά ή γρήγορα θα χτυπήσει την πόρτα μπορεί να έχει και μεταβολικές επιπτώσεις, ιδιαίτερα στα παχύσαρκα παιδιά. Συνδέεται με υψηλότερη γλυκόζη νηστείας και υψηλότερη χοληστερόλη σε σχέση με εκείνα τα παιδιά που δεν παραλείπουν το πρωινό τους. Τα πιο αξιόπιστα δεδομένα σήμερα υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση πρωινού επηρεάζει τις διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα κατά τη δημιουργία και την ανάκληση της μνήμης και κατά τον χειρισμό σύνθετων απαιτητικών πληροφοριών. Με λίγα λόγια το παιδί μπορεί να αποδώσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του, όταν έχει καταναλώσει ένα θρεπτικό και πλήρες πρωινό. Ένα παράδειγμα ιδανικού πρωινού για ένα παιδί ή έναν έφηβο θα ήταν ένα ποτήρι γάλα, 1-2 φέτες ψωμί με μέλι ανάλογα με την ηλικία και 1 φρούτο ή 1 μικρό ποτήρι φρέσκος χυμός.
Φυσικά υπάρχουν γονείς που μπορεί να πουν «το δικό μου το παιδί δεν υπάρχει περίπτωση να φάει τίποτα από αυτά, στην καλύτερη περίπτωση λίγο κακάο ή δημητριακά με σοκολάτα». Το κάθε παιδί έχει τις δικές του συνήθειες και προτιμήσεις, οπότε για αρχή επιλέγουμε ένα πρωινό που να είναι πιο κοντά στις προτιμήσεις του παιδιού μας. Σαφέστατα δεν συστήνω δημητριακά με σοκολάτα ή κακάο για πρωινό. Η επιλογή αυτή είναι αναγκαστική, γιατί το κάτι για πρωινό είναι πολύ καλύτερο από το καθόλου πρωινό. Κατόπιν, βήμα βήμα με πολύ υπομονή και επιμονή θα κατορθώσουμε να βελτιώσουμε αυτές τις συνήθειες.
Αν η κατανάλωση πρωινού αποτελεί ένα ξεκίνημα με τις καλύτερες προϋποθέσεις για το παιδί, το κολατσιό κατά τη διάρκεια του σχολείου αποτελεί συνέχεια της καλής αρχής που κάναμε το πρωί. Το κολατσιό που δίνουμε στο παιδί μας, λειτουργεί κάτι σαν ανεφοδιασμός που θα διατηρήσει την ορθή κρίση και την απόδοση σε σταθερά επίπεδα και δεν θα πλήξει τη λειτουργική ικανότητα του εγκεφάλου. Προτιμούμε σπιτικά σνακ όπως σπιτικές πίτες ή σάντουιτς με τυρί και άπαχη γαλοπούλα που να συνοδεύονται απαραιτήτως από ένα φρούτο. Ακόμα και οι μητέρες που δεν έχουν χρόνο να ετοιμάσουν το κολατσιό από το σπίτι, είναι σημαντικό να εκπαιδεύσουν τα παιδιά τους να κάνουν τις σωστότερες επιλογές από το κυλικείο.
Η τήρηση των δυο αυτών γευμάτων σε πρώτη φάση και στη συνέχεια η υιοθέτηση ενός γενικότερου υγιεινού τρόπου διατροφής, εξασφαλίζει τη βέλτιστη ψυχική και συμπεριφοριστική απόδοση. Αντιθέτως, η κακή διατροφική κατάσταση επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία και τη συμπεριφορά των παιδιών και των εφήβων.
Βιβλιογραφία
1. Breakfast is important. The Journal of Pediatrics. November 2012;161: 5:A1. Stephen R. Daniels.
2. The Association between Skipping Breakfast and Biochemical Variables in Sedentary Obese Children and Adolescents. The Journal of Pediatrics
2012;161:5:871-874, Ismael F. Freitas Júnior, PhD, Diego G.D. Christofaro, PhD, Jamile S. Codogno, PhD, Paula A. Monteiro, MSc, Loreana S. Silveira, MSc, Rômulo A. Fernandes, PhD
3. Effects of diet on behaviour and cognition in children, British Journal of Nutrition2004; 92: 227-S232, France Bellislea1 c1